Syllogismen oefenen

Syllogismen worden zeer vaak afgenomen bij een assessment, het is dan ook zeker de moeite waard erop te oefenen. Net als de analogieëntest is ook de syllogismentest opgebouwd uit taal. Ook hier gaat het niet om het testen van taalvaardigheid maar om logisch redeneren, logische conclusies trekken. De syllogismentest duurt niet lang, meestal zijn er twintig opgaven waar je acht minuten voor krijgt.

Syllogismentest oefenen

Het oefenen van syllogismen helpt. Syllogismen bevatten vaak uitspraken die tegen je gevoel ingaan, soms zelfs niet in overeenstemming zijn met de werkelijkheid. Een syllogisme-opgave bestaat uit drie uitspraken. De eerste uitspraak heeft een generaliserend karakter, de tweede uitspraak heeft een specifiek karakter. Het is aan jou om aan te wijzen welke antwoordmogelijkheid de derde stelling kan zijn. Bij een kloppend syllogisme moet de derde uitspraak logisch volgen uit de eerste twee.

Tussen de antwoordopties moet je de ontbrekende derde uitspraak zoeken die het syllogisme completeert. In dit voorbeeld is het antwoord D: bij de gegeven opties zit namelijk geen logisch onvermijdelijke conclusie. Als alle musea in Amsterdam aan het IJ liggen, liggen er misschien veel musea aan het IJ. Uit de gegeven informatie is echter niet op te maken hoeveel musea er in Amsterdam zijn, en al helemaal niet of dat er 'veel' zijn, dus die conclusie is niet te trekken. Verder hoeft Het Stedelijk niet noodzakelijkerwijs aan het IJ te liggen, want het is niet duidelijk of Het Stedelijk in Amsterdam is. Het zou ook Het Stedelijk in Brussel kunnen zijn. Feitelijk zou je de specificatie 'in Amsterdam' dus moeten lezen als: niet alle musea, alleen die in Amsterdam. Antwoord B zou natuurlijk wél een kloppend syllogisme opleveren als de eerste uitspraak kortweg zou luiden: 'Alle musea liggen aan het IJ'. Antwoord C lijkt kloppend, maar volgt niet noodzakelijkerwijs als conclusie van de twee gecombineerde uitspraken.

Syllogismen bevatten een logica die kan afwijken van de werkelijkheid van alledag. Zo staat de eerste uitspraak over musea in Amsterdam op gespannen voet met de werkelijkheid, maar het gaat bij een syllogisme niet om de werkelijkheid maar om de logica.

Oplossingsstrategieën voor syllogismen

Je kunt vaak allerlei correcte conclusies bedenken ("Geen enkel museum in Amsterdam ligt niét aan het IJ") die niet tussen de antwoordmogelijkheden staan. Bij syllogismen zitten, impliciet of expliciet, in de uitspraken bijna altijd drie gradaties. Het kan zijn dat iets zich altijd voordoet: in alle gevallen, het betreft alles. De tweede optie geeft aan dat het in geen van de gevallen zo is: niets is zo, het is nooit zo. Tenslotte is er een vage tussencategorie die het hele gebied tussen alles en niets bestrijkt: in sommige gevallen is het zo, soms of vaak, veel of weinig. Voor zover deze gradaties impliciet zijn aangegeven moet je ze expliciet maken, dat schept meer helderheid. Voor het oplossen is echter meer nodig.

Visualisaties tekenen

Wat behulpzaam kan zijn bij syllogismen van het type 'sommige/alle/geen', is het visualiseren van de twee uitspraken van een syllogisme door op je blocnote cirkeldiagrammen te tekenen.

Stelling 1: Sommige architecten zijn niet Denen
Stelling 2: Alle dommeriken zijn Denen

Zoals je in de visualisatie kunt zien, is het niet zo dat het gebruik van het woord 'sommige' uitsluit dat het om 'alle architecten' gaat. Uiteraard sluit het wel de mogelijkheid uit dat het om 'geen enkele' architect gaat. Noodzakelijkerwijs betreft het dus één of meerdere architecten wanneer er 'sommige' staat.

Syllogismen gaan uit van het principe van 'deductie', waarbij je vanuit algemene informatie tot specifieke gevolgtrekkingen komt. Samenvattend kunnen we stellen dat de syllogismentest gebruik maakt van algemene regels, maar - anders dan veel andere intelligentietests - dus niet van verstopte regels. Het gaat er juist om alle informatie die beschikbaar is te gebruiken, en daarbij alle eventuele aannames en waarschijnlijkheden die niet volledig zeker uit de informatie komen, achterwege te laten. Pas op voor je eigen onbewuste aannames en verstopte informatie dus...

IQ Test Training

Meer informatie

Syllogismentest oefenen

Wil je na deze uitleg aan de slag met syllogismen? Je kunt een gratis syllogismentest doen, of naast syllogismen nog veel meer IQ test onderdelen oefenen met de IQ test training.

De beschreven uitleg en voorbeelden zijn ontleend aan: Kok, B. & De Jongh, F.D. (2012). Assessment doen. De beste voorbereiding op assessment-rollenspel, persoonlijkheidstest en iq-test. Uitgeverij Spectrum.