Figuurreeksen oefenen

Figurenreeksen komen vaak voor in een IQ test of bij een assessment. Door figurenreeksen te oefenen ontdek je welke regels er worden gebruikt en zal je op dit onderdeel hoger gaan scoren.

Bij een figurenreeks wordt aan jou gevraagd: welke figuur of plaatje hoort op de open plek? Bij figuurreeksen gaat het erom ofwel een uiterlijke overeenkomst ofwel een bewegingspatroon te vinden. Bij moeilijke opgaven kunnen de plaatjes en patronen erg ingewikkeld zijn.

De figurentest wordt ook wel aangeduid als afbeeldingentest of gewoonweg 'plaatjestest'. Je krijgt meestal een serie van vier figuren te zien. Daarnaast of daaronder staat nog een serie met figuren, de antwoordmogelijkheden. Eén figuur uit die laatste serie past bij de figuren uit de eerste serie. Er zijn eigenlijk twee hoofdvarianten van figurenreeksen: figurentests van het type 'zoek de beweging' en tests van het type 'zoek de overeenkomsten'.

'Zoek de beweging'-reeks

Dit type figurentest kenmerkt zich door een op elkaar volgende verandering volgens een bepaalde beweging. In die beweging zit een verstopte regel. Wanneer je de regel ontdekt, kun je logisch beredeneren wat het juiste antwoord is. Een eenvoudige opgave is bijvoorbeeld:

Bij de antwoordalternatieven staat dan in ieder geval een plaatje dat logisch op de serie volgt, in dit geval wordt het eerste/derde symbool weer herhaald.

Verstopte bewegingsregels zijn in principe onbeperkt. Te denken valt aan bewegingen als roteren tegen de klok in, met de klok mee, spiegelen, toenemen, verkleinen enzovoort. Er zijn ook allerlei combinaties van regels denkbaar. Het is verstandig om bij deze figuurreeksen aantekeningen te maken van de beweging die je meent te signaleren. Je moet daarbij heel gestructureerd en ordenend naar de opgave kijken. Maak de plaatjes voor jezelf zo simpel mogelijk. Brainstorm niet direct over allerlei verbanden. Selecteer één voor één de mogelijke regel totdat je de oplossing hebt.

'Zoek de overeenkomst'-reeks

Bij figurenseries van dit type moet je niet naar de beweging kijken maar naar de onderscheidende kenmerken in de tekeningen. Je moet de uiterlijke overeenkomsten en verschillen opsporen. Een opgave is bijvoorbeeld:

In de antwoordalternatieven zie je dat het plaatje dat logisch op deze reeks volgt de eerste is. Alle tekeningen uit de serie hebben namelijk zowel een schuinstaand naar rechts hellend streepje boven, als een schuinstaand naar rechts hellend streepje recht onder het bovenste streepje. De overige antwoordmogelijkheden hebben dit niet, en zijn daarom niet juist.

Bij een figurenopgave van dit type gaat het dus erom een overeenkomst te vinden die de andere antwoordmogelijkheden niet hebben. Er is altijd een verstopte regel die vaak simpel is, maar hij zit in dit geval letterlijk verstopt tussen misleidende figuurtjes. De grootste fout die je bij deze versie van de figurenreeks kunt maken is dat je naarstig op zoek gaat naar een beweging van één der onderdelen van de tekening, waar je op zoek moet zijn naar uiterlijke overeenkomsten en verschillen. In de instructie staat bijna altijd duidelijk aangegeven welk type figurentest je voor je hebt.

Opletpunten bij een 'overeenkomsten'-serie

In bijna alle 'overeenkomsten'-series zijn verschillende visuele kenmerken mogelijk. Je analyse kan zich richten op:

• Gearceerde of gestippelde vlakken;
• Doorgetrokken of onderbroken lijnen;
• Afmetingen: grote of kleine figuren;
• Rechte, scherpe of stompe hoeken;
• Rondingen of niet;
• Aantal lijnen of elementen per tekeningetje.

Samenvattend kunnen we stellen dat de figurenreeksentest er een is waarbij je één of meer verstopte regels moet ontdekken die je vervolgens naar het meest logische antwoord leiden. Het gaat steeds om de meest scherpe, logische regel. Soms kan je met enige creativiteit nog een andere regel aanwijzen. Als dat vergezocht is, is dat niet het juiste antwoord.

IQ Test Training

Meer informatie

Figurenreeksentest oefenen

Wil je na deze uitleg aan de slag met figurenreeksen? Je kunt een gratis figurenreeksentest doen, of naast figurenreeksen nog veel meer IQ test onderdelen oefenen met de IQ test training.

De beschreven uitleg en voorbeelden zijn ontleend aan: Kok, B. & De Jongh, F.D. (2012). Assessment doen. De beste voorbereiding op assessment-rollenspel, persoonlijkheidstest en iq-test. Uitgeverij Spectrum.